Jaką dietę stosować w łuszczycy?
Łuszczyca jest chorobą autoimmunologiczną, która dotyka około 2% osób rasy kaukaskiej. Najczęściej pierwsze objawy pojawiają się przed ukończeniem 30. roku życia. Łuszczycacharakteryzuje się nadmierną proliferacją komórek naskórka, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Na skórze (najczęściej łokci, kolan, głowy) pojawiają się czerwone zmiany pokryte srebrzystą łuską. Etiologia schorzenia nie jest do końca znana, ale uwzględnia się w niej czynniki genetyczne, immunologiczne, stres, infekcje, używki, urazy oraz dietę.
Sposób żywienia może odgrywać znaczącą rolę w etiologii oraz postępowaniu choroby, dlatego warto zwrócić uwagę na kilka czynników, które mogą pomóc walczyć z chorobą lub wspomóc leczenie farmakologiczne.
Żywność wysokoprzetworzona a łuszczyca
Moim zdaniem, pierwszym krokiem w modyfikacji nawyków żywieniowych powinno być odstawienie wszystkich produktów wysokoprzetowrzonych. Fast food, parówki z małą zawartością mięsa, gotowe sosy, żywność zawierająca dużą ilość konserwantów, barwników i wzmacniaczy smaku na pewno nie będą sprzyjały poprawie stanu zdrowia. Pora pożegnać się również z kolorowymi napojami i zupkami z paczki.
Wpływ redukcji nadmiernej masy ciała na łuszczycę
Osoby otyłe częściej chorują na łuszczycę, a jej przebieg jest cięższy i w porównaniu z osobami z prawidłową masą ciała. Z jednej strony osoby chorujące na łuszczyce często zmagają się z nadmiernym stresem wynikającym z choroby, co może prowadzić do zmiany nawyków żywieniowych sprzyjających powstawaniu otyłości. Z drugiej strony otyłość indukuje proces zapalny oraz produkcję cytokin prozapalnych, które mogą powodować pojawienie się łuszczycy. Dlatego niezwykle ważne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała i dążenie do jej redukcji w przypadku nadwagi lub otyłości.
Witamina D a łuszczycy
Osoby, które dotkneła łuszczyca mają często niższe stężenie aktywnej formy witaminy D w surowicy krwi niż osoby zdrowe. Dlatego niezwykle ważne jest dbanie o jej prawidłowy poziom i nie należy zapominać o suplementacji. Wytyczne dla Europy Środkowej mówią o konieczności suplementacji tej witaminy w okresie jesienno-zimowym (od września do kwietnia) przez wszystkich. Warto jednak zapytać swojego lekarza, czy w przypadku łuszczycy nie przyjmować witaminy D przez cały rok.
Dieta bezglutenowa a łuszczyca
Według niektórych badań osoby chorujące na celiakię (chorobę trzewną) częściej chorują na łuszczycę niż osoby zdrowe. Ponadto, po wprowadzeniu diety bezglutenowej u osób z chorobą trzewną zauważono poprawę w przebiegu łuszczycy. Nie ma jednak jednoznacznych wyników badań, które udowadniałyby, że wprowadzenie diety bezglutenowej u osób bez celiakii dawało poprawę stanu zdrowia. Z tego powodu osobom chorującym na łuszczycę nie jest rekomendowane wprowadzenie diety bezglutenowej.
Wegetarianizm a łuszczyca
Rezygnacja z mięsa powoduje zmniejszenie ilości spożywania kwasu arachidonowego, a także nasyconych kwasów tłuszczowych oraz cholesterolu, co może chronić przed nadwagą lub otyłością. Ponadto osoby stosujące dietę wegetariańską mają wyższe stężenie przeciwutleniaczy w surowicy krwi, co chroni przed powstawaniem stresu oksydacyjnego, który również odgrywa znaczącą rolę w patogenezie łuszczycy. Szczególnie istotne w kontekście diety osób, które dotknęła łuszczyca może być spożywanie warzyw zawierających dużą ilość karotenoidów, witaminy C oraz flawonoidów, np. marchwi czy pomidorów. Więcej o diecie wegetariańskiej przeczytasz tutaj.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT) w łuszczycy
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, do których należą kwasy tłuszczowe omega-3 (np. kwas alfa-linolenowy, ikozapentaenowy, dokozaheksaenowy) i omega-6 (kwas linolowy, arachidonowy), pełnią wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. Między innymi są składnikami błon komórkowych, niezbędne do tworzenia eikozanoidów, które odpowiadają za funkcję wielu tkanek i narządów, w tym układu sercowo-naczyniowego. WNKT nie mogą być syntetyzowane w organizmie człowieka, dlatego niezbędne jest ich dostarczenie z pokarmem.
Ważne jest jednak, aby zachować odpowiednią proporcję między omega-6 i omega-3, która powinna wynosić 5:1. Proporcja ta jest niezwykle ważna, ponieważ nadmiar omega-6 sprzyja powstawaniu procesu zapalnego w organizmie. Tym bardziej niepokojące jest to, że wspomniany stosunek w diecie zachodniej może wynosić nawet 20:1. Z tego powodu, musimy dbać (nie tylko osoby chorujące na łuszczycę) o odpowiednią podaż kwasów tłuszczowych omega-3. Znajdziemy je przede wszystkim w tłustych rybach morskich. Wśród produktów roślinnych bogate w nie są orzechy włoskie i olej z tych orzechów, siemie i olej lniany oraz nasiona chia.
Dieta śródziemnomorska
Przez wielu uznawana za najzdrowszą dietę świata. Niewątpliwie cechuje się korzystnym stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3. Dlatego też zalecana jest w terapii licznych schorzeń, zwłaszcza tych o podłożu zapalnym, do których zaliczana jest również łuszczyca. Dlatego warto inspirować się tym sposobem żywienia. Odmian diety śródziemnomorskiej jest kilka, ale ich wspólnym mianownikiem jest wysokie spożycie oliwy z oliwek, warzyw, owoców, orzechów, nasion roślin strączkowych oraz produktów zbożowych (bardzo często pełnoziarnistych). Nabiał najczęściej występuje w postaci serów i jogurtów. Nie można zapominać również o stosunkowo wysokiej podaży ryb morskich i umiarkowanym spożyciu mięsa (mięso czerwone jada się zaledwie około 2 razy w miesiącu).
Jak widać, składowe diety w łuszczycy są tak naprawdę zasadami zdrowego żywienia. I nawet jeśli nie złagodzą objawów łuszczycy, to warto się nimi kierować w trosce o swoje zdrowie. Nie można przy tym zapominać, że dieta powinna być elementem wspomagającym terapię. Warto być pod stałą opieką swojego dermatologa.
Na podstawie:
- Antosik K, Krzęcio-Nieczyporuk E, Kurowska-Socha B. Rola diety i żywienia w leczeniu łuszczycy. Hygeia Public Health 2017; 52(2):131-137.
- Stawczyk M, Szczerkowska-Dobosz A, Komorowska A, Dobosz M, Maciejewska-Radomska A. Znaczenie diety w łuszczycy-przewlekłej układowej chorobie zapalnej. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2011; 2 (3): 205-212.
- Wasiluk D, Ostrowska L, Stefańska E. Czy odpowiednia dieta może być pomocna w leczeniu łuszczycy zwykłej? Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2012; 18 (4): 405-408.
- Płudowski P, Karczmarewicz E, BayerM et al.: Wytyczne suplementacji witaminą D dla Europy Środkowej – rekomendowane dawki witaminy D dla populacji zdrowej oraz dla grup ryzyka deficytu witaminy D. Endokrynologia Polska 2013; 64(4): 319-327.
0 komentarzy