Produkty zmniejszające ryzyko nieswoistych chorób zapalnych jeli

Nieswoiste choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego) są jednostkami chorobowymi dotykającymi coraz większą liczbę osób zarówno w Polsce jak i na świecie. Więcej na ten temat nieswoistych chorób zapalnych jelit znajdziesz tutaj. Według aktualnej wiedzy, nieswoiste choroby zapalne jelit są konsekwencją nakładających się czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowskikowych, w tym diety. Warto wspomnieć, że według European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (Europejskiego Towarzystwa żywienia klinicznego i metabolizmu) niektóre produkty zmniejszają ryzyko nieswoistych chorób zapalnych jelit. Zgodnie ze wspomnianymi wytycznymi dieta bogata w warzywa i owoce, a także kwasy tłuszczowe omega-3 i zmniejsza ryzyko rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Warzywa i owoce a ryzyko nieswoistych chorób zapalnych jelit

Spożycie owoców zmniejsza ryzyko choroby Leśniowskiego-Crohna, a wysokie spożycie warzyw chroni przed wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Wydaje się, ze tak pozytywny efekt warzyw i owoców jest spowodowany obecnością błonnika pokarmowego oraz związków antyoksydacyjnych, m.in.. polifenoli, które działają przeciwzapalnie.

Błonnik pokarmowy wpływa korzystnie na skład mikrobioty jelitowej. Ponadto, niektóre frakcje błonnika pokarmowego mogą zmniejszać aktywność niektórych cytokin prozapalnych (cząseteczek, które powodują stan zapalny jelit). Ponadto błonnik pokarmowy reguluję pracę jelit. Prawdopodobnie, to właśnie te wszystkie czynniki powodują, że spożycie warzyw i owoców zmniejsza ryzyko rozwoju nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Kwasy tłuszczowe omega-3 a nieswoiste choroby zapalne jelit

Głównymi przedstawicielami grupy kwasów tłuszczowych omega-3, które mogą zmniejszać ryzyko rozwoju IBD, jest kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Te kwasy tłiuszczowe znajdziemy przede wszystkim w rybach. Mogą być one syntetyzowane również w organizmie człowieka. Jednak do tego potrzebny jest kwas alfalinolenowy. Znaleźć go można między innymi w oleju lnianym, siemieniu lnianym, olej rzepakowy, orzechy włoskie.

EPA i DHA są wykorzystywane do syntezy eikozanoidów-cząsteczek, które wywołują stan zapalny. Co jednak istostne ekozanoidy powstające w EPA i DHA są zdecydowanie mniej pro-zapalne niż cząsteczki syntetyzowane z kwasów tłuszczowych omega-6. Poza tym EPA chronią kwasy błonę śluzową okrężnicy przed stanem zapalnym. Warto wspomnieć również, że kwasy tłuszczowe omega-3 wpływa również na pracę komórek układu odpornościowego zapobiegając powstawaniu stanu zapalnego.

Na podstawie:

1.John, S.; Luben, R.; Shrestha, S.S.; Welch, A.; Khaw, K.-T.; Hart, A.R. Dietary N-3 Polyunsaturated Fatty Acids and the Aetiology of Ulcerative Colitis: A UK Prospective Cohort Study. Eur. J. Gastroenterol. Hepatol. 2010, 22, 602, doi:10.1097/MEG.0b013e3283352d05.

2. Alatab, S.; Sepanlou, S.G.; Ikuta, K.; Vahedi, H.; Bisignano, C.; Safiri, S.; Sadeghi, A.; Nixon, M.R.; Abdoli, A.; Abolhassani, H.; et al. The Global, Regional, and National Burden of Inflammatory Bowel Disease in 195 Countries and Territories, 1990–2017: A Systematic Analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet Gastroenterol. Hepatol. 2020, 5, 17–30, doi:10.1016/S2468-1253(19)30333-4.

3. Lee, S.H.; Kwon, J. eun; Cho, M.-L. Immunological Pathogenesis of Inflammatory Bowel Disease. Intest. Res. 2018, 16, 26–42, doi:10.5217/ir.2018.16.1.26.

4. Bischoff, S.C.; Escher, J.; Hébuterne, X.; Kłęk, S.; Krznaric, Z.; Schneider, S.; Shamir, R.; Stardelova, K.; Wierdsma, N.; Wiskin, A.E.; et al. ESPEN Practical Guideline: Clinical Nutrition in Inflammatory Bowel Disease. Clin. Nutr. Edinb. Scotl. 2020, 39, 632–653, doi:10.1016/j.clnu.2019.11.002.

5. Ferenc, K.; Jarmakiewicz-Czaja, S.; Filip, R. Components of the Fiber Diet in the Prevention and Treatment of IBD—An Update. Nutrients 2022, 15, 162, doi:10.3390/nu15010162.